← RETURN TO ADVOCACY LIBRARY

Δήλωση

‘Ψυχολογική πίεση’ στην Αμυγδαλέζα: απάνθρωπες συνθήκες κράτησης και παραβίαση των δικαιωμάτων ασύλου

31 Οκτωβρίου 2025

Προειδοποίηση: αυτή η ανάρτηση περιέχει εικόνες που απεικονίζουν ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης, συμπεριλαμβανομένων εικόνων παρασίτων και ορατών δερματικών λοιμώξεων. Μπορείτε να βρείτε μια έκδοση αυτής της ανάρτησης χωρίς ορισμένες από αυτές τις εικόνες στο Instagram.

Από τις 23 Σεπτεμβρίου, αρκετοί άνθρωποι που κρατούνται στο Προαναχωρησιακό Κέντρο Κράτησης (ΠΡΟ.ΚΕ.ΚΑ) Αμυγδαλέζας, έχουν επικοινωνήσει με το Border Violence Monitoring Network (BVMN), περιγράφοντας απαίσιες συνθήκες κράτησης και σύγχυση και αβεβαιότητα σχετικά με τους λόγους και τη διάρκεια της κράτησής τους. Αυτές οι αναφορές επιβεβαιώνουν στοιχεία που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα από την Εφ.Συν., καθώς και τα μηνύματα που έλαβαν οι γραμμές υποστήριξης του Mobile Info Team (MIT), και έρχονται να προστεθούν σε ένα αυξανόμενο σώμα αποδείξεων για τις κακές συνθήκες στις εγκαταστάσεις. Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους κρατούνται εκεί εδώ και περισσότερο από τρεις μήνες, έχοντας έρθει αντιμέτωποι και με την αναστολή της καταγραφής των αιτήσεων ασύλου. Παρά το γεγονός ότι η περίοδος αναστολής καταγραφής έχει ολοκληρωθεί, οι άνθρωποι, ιδίως υπήκοοι των λεγόμενων «ασφαλών χωρών καταγωγής», βλέπουν την περίοδο κράτησής τους να παρατείνεται επανειλημμένα. Πολλοί δεν έχουν ακόμη καταφέρει να καταθέσουν αίτηση ασύλου. Αφού επανέλαβαν καθημερινά τα αιτήματά τους για μήνες, περισσότεροι από 30 άνθρωποι ξεκίνησαν αυτήν την εβδομάδα απεργία πείνας. Τα αιτήματά τους είναι απλά: σεβασμός των δικαιωμάτων τους να αιτηθούν άσυλο, και δίκαιη και αξιοπρεπής μεταχείριση.

Απάνθρωπες συνθήκες κράτησης

Διαμονή

Όλοι όσοι μίλησαν με το BVMN ανέφεραν ότι διαμένουν σε υπερπλήρη κοντέινερ. Επιπλέον, όλοι ανέφεραν πως στρώματα και κουβέρτες δόθηκαν μόνο στους μισούς ή και σε λιγότερους, από τους ανθρώπους που διαμένουν σε κάθε κοντέινερ. Όσοι δεν έλαβαν κουβέρτες και στρώματα, ανέφεραν πως αναγκάζονταν να ζητούν από τους γύρω τους να τα μοιραστούν μαζί τους, προκειμένου να αντέξουν τον καιρό και τη μείωση της θερμοκρασίας, με διαρροές να επιτρέπουν στη βροχή να εισχωρεί στους χώρους. Οι συνθήκες επιδεινώθηκαν ακόμη περισσότερο με τη λήξη της αναστολής καταγραφής, με εσωτερικές μετακινήσεις ανθρώπων να οδηγούν σε ακόμη μεγαλύτερο συνωστισμό σε συγκεκριμένα τμήματα. Ένα άτομο ανέφερε ότι κάποιοι αναγκάζονταν να κοιμούνται στις τουαλέτες λόγω της έλλειψης χώρου μετά τις μετακινήσεις. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, σε κάθε τμήμα υπάρχουν μόνο 4 τουαλέτες και 6 ή 7 ντουζιέρες. Ένα άτομο ανέφερε ότι οι τουαλέτες δεν έχουν πόρτες και δεν παρέχουν καμία ιδιωτικότητα, ενώ τα ντους δεν διαθέτουν ζεστό νερό.

Υγιεινή

Οι άνθρωποι περιγράφουν ανθυγιεινές συνθήκες μέσα στα κοντέινερ, με τα σκουπίδια να αφήνονται να «σαπίζουν» πριν απομακρυνθούν, με την απομάκρυνσή τους να γίνεται μόνο από τους εξωτερικούς χώρους. Η διανομή ειδών προσωπικής υγιεινής όπως οδοντόβουρτσα, οδοντόκρεμα και σαπούνι πραγματοποιήθηκε μία μόνο φορά κατά την άφιξη των ατόμων, ενώ τα αιτήματα για επιπλέον προϊόντα αγνοούνται συστηματικά. Οι άνθρωποι δεν έχουν λάβει καθαρά ρούχα, με ένα άτομο να αναφέρει ότι φορά τα ίδια ρούχα εδώ και 70 ημέρες.

Ύπαρξη εντόμων και τρωκτικών

Επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες που έχουν δημοσιευθεί από την Εφ.Συν. σχετικά με σοβαρή προσβολή από έντομα, ένα άτομο περιέγραψε το κοντέινερ του ως «ένα σπίτι εντόμων». Άλλος κατέθεσε πως έχουν εμφανιστεί φίδια και ότι ακόμη και οι ίδιες οι αρχές δείχνουν φόβο να τα αντιμετωπίσουν. Δύο ακόμη άτομα επιβεβαίωσαν την παρουσία ποντικιών και «εκατοντάδων αρουραίων», με έναν να εξηγεί ότι οι άνθρωποι αναγκάζονται να κοιμούνται σε βάρδιες για να διώχνουν τους αρουραίους από εκείνους που κοιμούνται.

Σίτιση

Οι άνθρωποι επίσης ανέφεραν το πολύ κακής ποιότητας, και σε ορισμένες περιπτώσεις μη βρώσιμο, φαγητό, εκφράζοντας ανησυχία τόσο για τη χαμηλή διατροφική του αξία, όσο και για την ανεπαρκή ποσότητα που συχνά τους αφήνει πεινασμένους. Ένα άτομο αναφέρει: «Νιώθουμε σαν να μην είμαστε σε χώρα της ΕΕ, αλλά σαν να είμαστε ακόμη στη Λιβύη».

Ιατρική περίθαλψηΟι άνθρωποι ανέφεραν επίσης την ιδιαίτερα ανησυχητική έλλειψη κατάλληλης ιατρικής περίθαλψης στις εγκαταστάσεις. Οι άνθρωποι πρέπει επανηλειμμένα να αιτηθούν για εξέταση από ιατρικό προσωπικό, συμπεριλαμβανομένων οδοντιάτρων, και έτσι συχνά έρχονται αντιμέτωποι με σοβαρά και επείγοντα ιατρικά προβλήματα πριν λάβουν βοήθεια. Οι αναφορές σημειώνουν ακόμη την πολύ περιορισμένη διαθεσιμότητα σε φάρμακα και θεραπείες, με ένα μόνο είδος φαρμάκου να παρέχεται για όλα τα είδη παθήσεων, συμπεριλαμβανομένων και δερματικών ασθενειών. Ένα άτομο με διαβήτη εξήγησε ότι δεν έχει λάβει ινσουλίνη από την άφιξή του στην Ελλάδα τον Ιούλιο, αλλά έχει σταματήσει να ζητάει από τις αρχές, από φόβο μήπως παραταθεί η κράτησή του ως αντίποινα. Επιπλέον, οι άνθρωποι ανέφεραν ότι αντιμετωπίζουν ψυχικές δυσκολίες λόγω των απάνθρωπων συνθηκών κράτησης καθώς και της αβεβαιότητας σχετικά με την πρόσβαση σε νομικές διαδικασίες, ενώ επισήμαναν την απόλυτη έλλειψη ψυχολογικής φροντίδας στις εγκαταστάσεις.

Περιορισμένες πληροφορίες και πρόσβαση σε άσυλο

Όπως αναφέρθηκε από την Εφ.Συν., η νομική βάση για την κράτηση αυτών των ανθρώπων μετά τη λήξη της αναστολής καταγραφής των αιτήσεων ασύλου παραμένει ασαφής. Στη διάρκεια των συνομιλιών που είχε το BVMN με όσους επικοινώνησαν μαζί του, προέκυψε ότι οι άνθρωποι ένιωθαν ιδιαίτερη σύγχυση κατά την άφιξή τους και ανέφεραν ότι λάμβαναν διαφορετικές πληροφορίες σχετικά με τις ισχύουσες διαδικασίες. Επιπλέον, άτομα αναφέρουν πως ενώ ορισμένοι μη κυβερνητικοί φορείς επισκέφθηκαν την εγκατάσταση κατά τη διάρκεια της κράτησής τους, φέρεται ότι παρείχαν (νομική) υποστήριξη μόνο σε άτομα από την Υεμένη και το Σουδάν. Μετά τη λήξη της αναστολής, οι άνθρωποι κατήγγειλαν πλήρη έλλειψη πληροφόρησης από τις αρχές σχετικά με την υποβολή αιτήσεων ασύλου, παρά το γεγονός ότι πήγαιναν καθημερινά στις αρχές του κέντρου για να ζητήσουν την καταγραφή του αιτήματός τους.

Περαιτέρω σύγχυση προκλήθηκε από τη μεταφορά, αρχικά, υπηκόων της Ερυθραίας και του Σουδάν στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης Μαλακάσας για να υποβάλουν αίτηση ασύλου και, στη συνέχεια, άλλων εθνικοτήτων, συμπεριλαμβανομένων Υεμένιων, όπως αναφέρθηκε, μετά τη λήξη της αναστολής. Αυτό δημιούργησε έντονη αίσθηση αδικίας μεταξύ των υπολοίπων κρατουμένων στο κέντρο, πολλοί από τους οποίους είναι Αιγύπτιοι, οι οποίοι κατήγγειλαν πλήρη έλλειψη πληροφόρησης από τις αρχές σχετικά με την πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου, παρά τις δεσμεύσεις ότι τα αιτήματά τους θα εξεταστούν.

Ένα άτομο ανέφερε ότι ένας υπάλληλος προσποιήθηκε ότι κατέγραφε τα στοιχεία του, ενώ είπε ότι δεν έλαβε ποτέ απάντηση για το αίτημά του:

«Μία φορά που ήρθα για την αίτηση ασύλου, μου είπε ‘εντάξει, εντάξει, πες μου τον αριθμό σου και θα σε καλέσω’. Όταν του τον είπα, έκανε σαν να γράφει, αλλά δεν το έκανε, έγραφε στον αέρα, όχι στο χαρτί. Τον είδα κι εγώ· δεν κατάλαβε ότι τον βλέπω, αλλά τον είδα να γράφει στον αέρα, όχι στο χαρτί. Μου φέρθηκε σαν να είμαι χαζός.»

Μετά τη λήξη της αναστολής, το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου στόχευε να καταγράφει έως και 50 αιτήσεις ασύλου την ημέρα. Από όλους όσους επικοινώνησαν με το BVMN από τις 23 Σεπτεμβρίου, κανένας δεν έχει καταφέρει ακόμη να καταθέσει την αίτησή του. Αντίθετα, έχουν επανειλημμένα λάβει έγγραφα που παρατείνουν την κράτησή τους, με τα άτομα να εκφράζουν τον συνεχή φόβο απέλασης.

Ανησυχητικές αναφορές για κακομεταχείριση, ρατσισμό και βία

Αρκετοί άνθρωποι μοιράστηκαν επίσης με το BVMN ανησυχητικές αναφορές για κακομεταχείριση, ρατσισμό και βία (τόσο σωματική όσο και λεκτική), που όπως αναφέρεται συμβαίνουν ανά πάσα στιγμή.
Η σωματική βία συνοδεύεται συχνά από επανειλημμένες προσβολές: «Συνεχώς βρισιές. [...] Άκουσα να λένε “μαλάκα, μαλάκα, μαλάκα, μαλάκα”. Όλη μέρα “μαλάκα”». Αντί να ανταποκρίνονται στα αιτήματα για πληροφόρηση, πρόσβαση στο άσυλο και αξιοπρεπείς συνθήκες, οι υπάλληλοι φέρεται να λένε στους ανθρώπους:

«Πήγαινε να καθαριστείς στη χώρα σου· πήγαινε να πάρεις ιατρική περίθαλψη στη χώρα σου. Πρέπει να ζητήσουμε τα δικαιώματά μας — πάρε το δικαίωμά σου στη χώρα σου. Αυτή είναι η ίδια απάντηση από την πρώτη μέρα — πήγαινε στη χώρα σου να το πάρεις, όχι από εμάς.»

Ένα άτομο χαρακτήρισε αυτήν την κατάσταση ως «ψυχολογική πίεση», η οποία χρησιμοποιείται από τις αρχές για να πιέσουν τους ανθρώπους να υπογράψουν για απέλαση. Περιέγραψε πως αυτή η τακτική οδηγεί σε εξάντληση και αίσθημα απελπισίας μεταξύ των ατόμων, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της συνομιλίας αρνούνταν ακόμη όλοι να υπογράψουν:

«Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που είναι απογοητευμένοι και θέλουν να υπογράψουν για απέλαση επειδή έχουν κουραστεί να ζητούν άσυλο, αλλά τώρα σκέφτονται την απέλαση.»

Στεκόμαστε αλληλέγγυοι σε όλους όσους διαδηλώνουν για την πρόσβαση στα δικαιώματά τους και καλούμε τις ελληνικές αρχές να διασφαλίσουν άμεσα ότι όλοι θα έχουν πρόσβαση σε δίκαιες διαδικασίες ασύλου, διαδικαστικές εγγυήσεις και σε αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης σε ανοιχτές κρατικές δομές, όσο εκκρεμούν οι διαδικασίες τους.